تاثیر دما روی رشد و نمو بالتوری سبز معمولی، chrysoperla carnea stephen (neuroptera: chrysopidae) در شرایط آزمایشگاهی

تعیین آستانه های دمایی رشد و نمو و نیاز گرمایی حشرات برای پیش بینی نرخ رشد و نمو آنها در شرایط طبیعی به کار می رود. بالتوری سبز معمولی، (stephen) chrysoperla carnea یکی از مهمترین شکارگرهای حشرات آفت محصولات کشاورزی محسوب می شود. در این پژوهش، تاثیر دما روی رشد و نمو مراحل نابالغ بالتوری سبز معمولی در هفت دمای ثابت 15، 20، 25، 27، 30، 32 و 35 درجه ی سلسیوس بررسی شد. آزمایش ها در شرایط نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی و رطوبت نسبی 50-60درصد انجام گرفت. برای تغذیه ی مراحل لاروی حشره از تخم های تازه شب پره آرد، ephestia kuehniella zeller استفاده شد. برای توصیف روند رشد و نمو در دماهای مختلف، تعیین آستانه پایین و بالای دمای رشد و نمو و دمای بهینه رشد و نمو بالتوری سبز معمولی از 6 مدل غیرخطی استفاده شد. همچنین برای تعیین نیاز گرمایی و آستانه پایین دمای رشد و نمو بالتوری سبز معمولی از 2 مدل خطی معمولی و خطی ایکموتو و تاکائی استفاده شد. مدل های غیرخطی مورد استفاده به وسیله شاخص های آماری مثل ضریب تبیینr2، ضریب تبیین اصلاح شده r2adj، مجموع مربعات باقیمانده rssو معیار حفظ اطلاعات آکائیکه aic در کنار شاخص های زیستی مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفتند. از میان مدل های غیرخطی مدل لاکتین- 2 در کل مراحل نابالغ دارای بهترین قابلیت از نظر معیار های آماری و زیستی سنجش مدل مانند r2، r2adj، rss ، aic و آستانه های بالا و پایین دمایی بود. مدل بریر-1 در مقایسه با سایر مدل های غیرخطی استفاده شده ضعیف ترین مدل برای توصیف رابطه بین دما و نرخ رشد و نمو بالتوری سبز معمولی بود. آستانه ی پایین دما به وسیله مدل لاکتین-2 برای مراحل رشدی تخم، سنین لاروی1، 2، 3، کل دوره لاروی، شفیره و کل مراحل نابالغ بالتوری سبز معمولی به ترتیب 899/9، 895/10، 905/11، 399/11، 109/11، 615/11 و 300/11 درجه سلسیوس برآورد شد. آستانه ی بالای دما به وسیله مدل لاکتین-2 برای این مراحل به ترتیب 819/33، 663/37، 142/33، 040/34، 581/33، 141/32 و 177/32 درجه سلسیوس برآورد شد. مدل لاکتین-2 دمای بهینه رشدو نمو مراحل مذکور را به ترتیب 69/30، 22/30، 90/30، 34/30، 90/30، 75/31 و 72/31 درجه سلسیوس برآورد نمود. از دو مدل خطی برازش شده مدل ایکموتو و تاکائی نیاز گرمایی و آستانه پایین دمایی رشد و نمو بالتوری سبز معمولی را با دقت بالاتری نسبت به مدل خطی معمولی برآورد نمود. مدل خطی ایکموتو و تاکائی آستانه پایین دمای رشد و نمو برای مراحل رشدی تخم، سنین لاروی1، 2، 3، کل دوره لاروی، شفیره و کل مراحل نابالغ بالتوری سبز معمولی به ترتیب 848/10، 572/9، 307/13، 514/12، 487/11، 004/12 و 624/11 درجه سلسیوس و نیاز گرمایی این مراحل را به ترتیب 821/56، 719/52، 979/28، 199/33، 470/115، 432/120، 986/290 روز- درجه سلسیوس برآورد نمود. نتایج حاصل از این پژوهش می تواند در تعیین دامنه ی دمایی فعالیت این شکارگر مهم در طبیعت به منظور بهره وری بهینه از توان آن در برنامه های کنترل بیولوژیک مورد استفاده قرار گیرد.